Φίλιπ Ν. Χάουαρντ: Η εποχή της εξατομικευμένης προπαγάνδας

Η πολιτική επικοινωνία θα χρησιμοποιεί τα προσωπικά μας δεδομένα για να διαμορφώνει το μήνυμα ανάλογα με τον χρήστη Φίλιπ Χάουαρντ. «Η τεράστια ροή δεδομένων από το Διαδίκτυο των Πραγμάτων (το οποίο θα “ενώνει” συσκευές) μπορεί να ενισχύσει την πληροφοριακή χειραγώγηση», σύμφωνα με τον Καναδό ακαδημαϊκό.

Λίγο να ανησυχεί κανείς για θέματα όπως η παραπληροφόρηση ή η αλγοριθμική χειραγώγηση της κοινής γνώμης, και έχει αρκετές απορίες να θέσει στον Φίλιπ Ν. Χάουαρντ, καθηγητή Σπουδών Διαδικτύου του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης, που ερευνά τον αντίκτυπο των πληροφοριακών τεχνολογιών στην εκλογική συμπεριφορά των πολιτών.

Μπορεί, για παράδειγμα, να τον ρωτήσει πόσο επηρέασε η Ρωσία τις αμερικανικές εκλογές του 2016, με τον Καναδό καθηγητή να αποκρίνεται ότι υπήρχε μεν κάποιος αντίκτυπος σε ορισμένες κρίσιμες εκλογικές περιφέρειες των ΗΠΑ, ωστόσο, «μια “πληροφοριακή επιχείρηση” στα σόσιαλ μίντια μπορεί να αλλάξει το εκλογικό αποτέλεσμα κατά λίγες μόνο ποσοστιαίες μονάδες και είναι δύσκολο να δώσουμε στους Ρώσους όλα τα “εύσημα” για το 2016».

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ MARKETING, SALES & CUSTOMER SERVICE

Ο Χάουαρντ συμμετείχε πρόσφατα στους «Δελφικούς διαλόγους» του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου Δελφών, που πραγματοποιήθηκαν υπό την αιγίδα της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου και είχαν θέμα «Τεχνολογία και Δημοκρατία». Στην ομιλία του με τίτλο «Επιστημονική συνεργασία και χρηστή διακυβέρνηση», παρουσίασε τη νεοσύστατη Διεθνή Επιτροπή για το Περιβάλλον της Πληροφορίας (International Panel on the Information Environment – IPIE), της οποίας προεδρεύει. Το πρόβλημα που καλείται να αντιμετωπίσει η Επιτροπή περιγράφεται στο βιβλίο του Καναδού, «Pax Technica: How the Internet of Things May Set Us Free or Lock Us Up» (2015, εκδ. Yale) και έχει ως εξής: η τεράστια ροή δεδομένων που αναμένεται από το «Διαδίκτυο των Πραγμάτων» (το οποίο θα «ενώνει» συσκευές, αυτοκίνητα και κάθε είδους αντικείμενα με δυνατότητα σύνδεσης σε δίκτυο επικοινωνίας), μπορεί να ενισχύσει την πληροφο-ριακή χειραγώγηση.

Ακόμη και εταιρείες επικοινωνίας που συνεργάζονται με πολιτικούς διαθέτουν εργαλεία χειραγώγησης των πολιτών.

«Το επόμενο βήμα στην πολιτική επικοινωνία», εξηγεί ο Χάουαρντ, «είναι να γίνει κατανοητό το πώς μπορούν να αξιοποιηθούν τα δεδομένα της πιστωτικής μας κάρτας, τα συμπεριφορικά δεδομένα μας, που προέρχονται από το Διαδίκτυο των Πραγμάτων, ώστε με τη βοήθεια της τεχνητής νοημοσύνης, τα μηνύματα που δεχόμαστε να διαμορφωθούν ειδικά για τον καθένα μας. Αυτό μπορεί να σημαίνει ότι θα βλέπουμε μηνύματα που δεν είναι απλώς προσαρμοσμένα σε έναν άνδρα 45 ετών, δημοσιογράφο ή ακαδημαϊκό κ.λπ., αλλά που έχουν σχεδιαστεί χρησιμοποιώντας πρόσωπα και φωνές με τις οποίες έχουμε πιθανότητες να συνδεθούμε και που θα μας μιλούν για ζητήματα που ενδιαφέρουν μόνο εμάς. Τέτοιου είδους εξατομίκευση μπορεί να αποδειχθεί εξαιρετικά ευρηματική, αν οι ελεγκτικές αρχές δεν ασκούν κάποια εποπτεία».

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ MARKETING, SALES & CUSTOMER SERVICE

Στο βιβλίο του «Lie Machines: How to Save Democracy from Troll Armies, Deceitful Robots, Junk News Operations, and Political Operatives» (2020, εκδ. Yale), ο Χάουαρντ υποστηρίζει ότι χώρες όπως η Ρωσία και η Κίνα έχουν στα χέρια τους μια ειδική ψηφιακή «εργαλειοθήκη», που τις βοηθάει να ασκήσουν αυτό που αποκαλεί «υπολογιστική προπαγάνδα». Δεν είναι μάλιστα οι μόνες. «Χρησιμοποιείται πλέον από πολλές αυταρχικές κυβερνήσεις», λέει ο καθηγητής. «Χρησιμοποιείται επίσης από στρατούς σε περιόδους κρίσεων. Και, δυστυχώς, σε αρκετές δημοκρατίες ανά τον κόσμο χρησιμοποιείται πλέον από κανονικούς πολιτικούς, που μισθώνουν εταιρείες επικοινωνίας οι οποίες αναπτύσσουν παρόμοιες δραστηριότητες. Είναι εταιρείες δημοσίων σχέσεων με έδρες στις πρωτεύουσες του κόσμου. Στις δημοκρατίες αποτελούν σήμερα μέρος του χαρτοφυλακίου των επικοινωνιών».

Μια λύση, συνεχίζει ο Χάουαρντ, είναι να ενισχυθεί η συνεργασία των ανεξάρτητων ερευνητών. Κάπως έτσι περιέγραφε στους «Δελφικούς διαλόγους» τον κύριο στόχο της επιτροπής IPIE. Η οποία έχει έδρα στη Ζυρίχη, μετράει στις τάξεις της 200 ερευνητές από δεκάδες χώρες και βασική δουλειά της θα είναι «να παρουσιάζουμε σε φορείς, όπως η Ευρωπαϊκή Ενωση και οι εθνικές κυβερνήσεις, απλά επιστημονικά ευρήματα που έχουν προκύψει συναινετικά. Οταν π.χ. μια εταιρεία τεχνολογίας θα λέει “κάναμε αυτό”, εμείς θα μπορούμε να απαντάμε “όχι, δεν το έκαναν” ή “ναι, έτσι είναι”. Μέχρι στιγμής, οι ερευνητές και οι πανεπιστημιακοί δραστηριοποιούνται ατομικά και έπειτα μπαίνουν στο παιχνίδι οι λομπίστες και οι δικηγόροι των εταιρειών, που διατυπώνουν επιχειρήματα με πιο ισχυρό τρόπο. Νομίζω όμως ότι έχουμε περάσει το σημείο που η αυτορρύθμιση της τεχνολογικής αγοράς μπορεί να βοηθήσει».