Πώς να πεις στον Προϊστάμενό σου ότι κάνει λάθος

Σε κάθε επαγγελματικό περιβάλλον, έρχεται κάποια στιγμή όπου ένας υπάλληλος διαφωνεί με την άποψη ή την απόφαση του προϊσταμένου του. Η πρόκληση δεν είναι τόσο η διαφωνία καθαυτή, όσο ο τρόπος με τον οποίο αυτή θα εκφραστεί. Όταν υπάρχει ιεραρχική διαφορά, το να πεις «διαφωνώ» μπορεί να φαίνεται σαν πράξη ριψοκίνδυνη – όμως η σιωπή συχνά έχει μεγαλύτερο κόστος.

Το πρώτο βήμα είναι η επίγνωση της φυσιολογικής αντίδρασης του οργανισμού μας στην εξουσία. Οι περισσότεροι από εμάς μεγαλώσαμε με την αντίληψη ότι πρέπει να δείχνουμε απόλυτο σεβασμό στις αυθεντίες – και αυτό δεν αλλάζει εύκολα όταν καθόμαστε απέναντι από τον διευθυντή μας. Η ένταση που προκαλείται όταν σκεφτόμαστε να φέρουμε αντίρρηση μπορεί να «θολώσει» την κρίση μας. Η κατανόηση αυτών των συναισθηματικών αντιδράσεων είναι απαραίτητη για να διατηρήσουμε ψυχραιμία και στρατηγική σκέψη.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ MANAGEMENT & LEADERSHIP

Η διαφωνία, όμως, δεν είναι απαραίτητα αρνητική. Μπορεί να γίνει πλεονέκτημα, αρκεί να αξιοποιηθεί σωστά. Ένας προϊστάμενος που δεν δέχεται καμία αντίρρηση κινδυνεύει να απομονωθεί από την πραγματικότητα του οργανισμού του. Όταν ένας εργαζόμενος εκφράζει τεκμηριωμένα τις ανησυχίες του, όχι μόνο προσφέρει λύσεις, αλλά δείχνει υπευθυνότητα και ενδιαφέρον για την επιτυχία της ομάδας.

Για να έχει θετική έκβαση η διαφωνία, απαιτείται αλλαγή στάσης: από «υπάλληλος» σε «συνεργάτης». Αντί να δούμε την ιεραρχία ως εμπόδιο, μπορούμε να την αντιμετωπίσουμε ως βάση εμπιστοσύνης. Η «δύναμη αντίδρασης» του καθενός – δηλαδή, η δυνατότητα να ασκήσει επιρροή – εξαρτάται από τη θέση του, τη σχέση του με τον προϊστάμενο, αλλά και από τη φάση στην οποία βρίσκεται η επιχείρηση. Σε περιόδους κρίσης, ίσως χρειαστεί προσεκτικότερη διατύπωση. Σε πιο ήρεμες φάσεις, η συζήτηση μπορεί να είναι πιο άμεση.

Η κατάλληλη στιγμή και το σωστό περιβάλλον είναι επίσης κρίσιμοι παράγοντες. Η έκφραση διαφωνίας δεν πρέπει να γίνεται αυθόρμητα, ειδικά αν υπάρχει ένταση. Ένα προγραμματισμένο τετ α τετ ή μια πιο ιδιωτική στιγμή προσφέρουν το κατάλληλο πλαίσιο. Επίσης, η επιλογή λέξεων παίζει σημαντικό ρόλο. Το να ξεκινήσουμε με ερωτήσεις, όπως «Πώς καταλήξατε σε αυτή την απόφαση;» ή «Μπορώ να μοιραστώ μια άλλη προοπτική;» δημιουργεί ένα κλίμα διαλόγου αντί για αντιπαράθεση.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ SOFT SKILLS

Εξίσου σημαντικό είναι να γνωρίζουμε το στυλ του προϊσταμένου μας. Κάποιοι προτιμούν την άμεση ειλικρίνεια, ενώ άλλοι ευαισθητοποιούνται περισσότερο από σχόλια που επικεντρώνονται στο αποτέλεσμα. Επομένως, προσαρμόζουμε τον λόγο μας με βάση το τι «μιλά» περισσότερο στον άνθρωπο που έχουμε απέναντί μας.

Κάποιες φορές, ακόμη και η καλύτερα διατυπωμένη διαφωνία μπορεί να προκαλέσει άμυνα. Εκεί, είναι χρήσιμο να επαναπροσδιορίσουμε την πρόθεσή μας: «Ο λόγος που το μοιράζομαι είναι επειδή θέλω να πετύχει αυτό το έργο» ή «Σας υποστηρίζω, και γι’ αυτό θέλω να έχετε την πλήρη εικόνα». Έτσι διατηρούμε το κλίμα συνεργασίας, ακόμα και στην αντίθεση.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΔΙΚΗΓΟΡΟΥΣ ΚΑΙ ΝΟΜΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ

Τέλος, δεν πρέπει να παραγνωρίσουμε το ενδεχόμενο να χρειαστεί να υποχωρήσουμε. Αν η απόφαση του προϊσταμένου είναι τελεσίδικη και δεν αγγίζει ζητήματα δεοντολογίας ή νομιμότητας, η επιμονή ίσως αποβεί αντιπαραγωγική. Όπως συμβουλεύουν ειδικοί στις διαπραγματεύσεις, πρέπει να γνωρίζουμε πότε να επιμείνουμε και πότε να αποσυρθούμε με αξιοπρέπεια.

Η διαφωνία με έναν προϊστάμενο δεν είναι ένδειξη ασέβειας. Είναι δείγμα ώριμης επαγγελματικής συμπεριφοράς, όταν γίνεται με τακτ, σεβασμό και στρατηγική σκέψη. Και αν δεν εισακουστούμε άμεσα, μπορεί να φυτέψουμε έναν σπόρο προβληματισμού που αργότερα θα δώσει καρπούς – ακόμη κι αν ποτέ δεν πάρουμε το credit.