Η Ευρώπη Αντιμετωπίζει τη Σπατάλη Τροφίμων και την Ταχεία Μόδα με Νέα Νομοθεσία
28 Φεβρουαρίου 2025

Η Ευρωπαϊκή Ένωση κάνει ένα σημαντικό βήμα προς τη βιωσιμότητα, θέτοντας δεσμευτικούς στόχους για τη μείωση της σπατάλης τροφίμων και την αναμόρφωση της βιομηχανίας ένδυσης. Η συμφωνία, που επετεύχθη έπειτα από πολύωρες διαπραγματεύσεις μεταξύ των ευρωπαϊκών θεσμών, αποτελεί μια ιστορική προσπάθεια να περιοριστούν οι επιπτώσεις της αλόγιστης κατανάλωσης και να εισαχθούν κανόνες που προάγουν την κυκλική οικονομία.
Μείωση Σπατάλης Τροφίμων: Ένα Βήμα προς την Αειφορία
Η νέα ευρωπαϊκή οδηγία θέτει ως στόχο τη μείωση των απορριμμάτων τροφίμων κατά 30% έως το 2030 για τα νοικοκυριά, τους λιανοπωλητές, τις επιχειρήσεις εστίασης και τα εστιατόρια. Για τους μεταποιητές και τους κατασκευαστές τροφίμων, ο αντίστοιχος στόχος διαμορφώνεται στο 10%. Οι αριθμοί είναι ενδεικτικοί του προβλήματος: περισσότερα από 59 εκατομμύρια τόνοι τροφίμων καταλήγουν στα σκουπίδια κάθε χρόνο, αντιστοιχώντας σε μια οικονομική ζημία ύψους 132 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Η υιοθέτηση αυτών των στόχων αναμένεται να ωθήσει τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά προς μια πιο υπεύθυνη διαχείριση των τροφίμων, μειώνοντας τα περιβαλλοντικά και οικονομικά κόστη που σχετίζονται με τη σπατάλη. Ωστόσο, περιβαλλοντικές οργανώσεις εκφράζουν επιφυλάξεις, σημειώνοντας πως ο στόχος του 30% είναι κατώτερος από τη δέσμευση της ΕΕ να μειώσει τη σπατάλη τροφίμων κατά 50% σύμφωνα με τους Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ESG
Η ΕΕ Κόντρα στη «Γρήγορη Μόδα»
Η νέα νομοθεσία δεν περιορίζεται μόνο στα τρόφιμα, αλλά εκτείνεται και στην κλωστοϋφαντουργία, βάζοντας στο στόχαστρο τη «fast fashion» – τη βιομηχανία των φθηνών και αναλώσιμων ρούχων. Στο πλαίσιο της νέας ευρωπαϊκής στρατηγικής, οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον τομέα της μόδας θα υποχρεούνται να καταβάλλουν ειδικό τέλος για τη χρηματοδότηση της συλλογής, διαλογής και ανακύκλωσης των ενδυμάτων.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση επιδιώκει να αλλάξει το καταναλωτικό μοντέλο που βασίζεται στην ταχύτητα και την υπερκατανάλωση, εισάγοντας μέτρα που θα πριμοδοτούν τα ανθεκτικά και κυκλικά προϊόντα, ενώ θα τιμωρούν τις εταιρείες που προωθούν την απόρριψη ρούχων πριν αυτά φθαρούν. Αυτό το μέτρο στοχεύει κυρίως τις διαδικτυακές πλατφόρμες χαμηλού κόστους, οι οποίες έχουν εκτοξεύσει την κατανάλωση ενδυμάτων, αυξάνοντας παράλληλα τα απόβλητα.
Αντιδράσεις και Προκλήσεις
Παρά τις θετικές προοπτικές της συμφωνίας, υπάρχουν ακόμα προκλήσεις. Ορισμένοι ακτιβιστές υποστηρίζουν πως τα νέα μέτρα δεν επαρκούν για να περιορίσουν ουσιαστικά τη ρύπανση και τη σπατάλη. Η ΜΚΟ Zero Waste Europe επισημαίνει ότι η νέα νομοθεσία δεν αγγίζει το 11% των αποβλήτων τροφίμων, που προκύπτει ήδη από το στάδιο της παραγωγής, δηλαδή πριν τα προϊόντα φτάσουν στην αγορά.
Επιπλέον, παρότι η επιβολή τέλους στις εταιρείες μόδας είναι ένα σημαντικό πρώτο βήμα, δεν υπάρχουν σαφείς ποσοτικοί στόχοι για την επίτευξη της κυκλικής οικονομίας στον κλάδο της ένδυσης. Ορισμένα κράτη μέλη, όπως η Γαλλία και οι Κάτω Χώρες, έχουν ήδη εφαρμόσει προοδευτικά συστήματα διαχείρισης κλωστοϋφαντουργικών αποβλήτων, και οι ακτιβιστές ζητούν από την ΕΕ να υιοθετήσει ακόμα πιο αυστηρά μέτρα.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ESG
Το Μέλλον της Νέας Νομοθεσίας
Η συμφωνία που επιτεύχθηκε είναι ακόμα προσωρινή και πρέπει να εγκριθεί από τους υπουργούς των κρατών μελών της ΕΕ, διαδικασία που συνήθως αποτελεί τυπικό στάδιο επικύρωσης. Ωστόσο, η εφαρμογή των νέων κανόνων αναμένεται να αλλάξει ριζικά τον τρόπο που η Ευρώπη διαχειρίζεται τα απορρίμματά της, εισάγοντας ένα νέο πλαίσιο βιώσιμης ανάπτυξης τόσο για τη διατροφή όσο και για τη μόδα.
Η νομοθετική αυτή πρωτοβουλία σηματοδοτεί μια στροφή προς έναν περιβαλλοντικά συνειδητό τρόπο ζωής, που προωθεί τη μείωση των αποβλήτων και ενθαρρύνει τις επιχειρήσεις να επενδύσουν στη βιωσιμότητα. Ωστόσο, μένει να φανεί αν τα κράτη μέλη θα δεσμευτούν πραγματικά στην εφαρμογή αυτών των μέτρων ή αν θα υπάρξουν καθυστερήσεις και αντιστάσεις από τις εμπλεκόμενες βιομηχανίες.
Η Ευρώπη βρίσκεται στο σταυροδρόμι της αλλαγής, και οι πολιτικές αποφάσεις που λαμβάνονται σήμερα θα καθορίσουν το περιβαλλοντικό της μέλλον τις επόμενες δεκαετίες.