Μήπως η Συμφωνία του Παρισιού πεθαίνει και βρισκόμαστε σε πορεία μη αναστρέψιμης υπερθέρμανσης;

Η κλιματική κρίση εντείνεται με ραγδαίους ρυθμούς, και τα τελευταία επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι οι στόχοι της Συμφωνίας του Παρισιού για τον περιορισμό της υπερθέρμανσης του πλανήτη ίσως έχουν ήδη παραβιαστεί. Δύο νέες μελέτες, που δημοσιεύτηκαν πρόσφατα στο επιστημονικό περιοδικό Nature Climate Change, καταλήγουν στο ανησυχητικό συμπέρασμα ότι ο πλανήτης βρίσκεται ήδη στην πρώτη φάση μιας μη αναστρέψιμης κλιματικής αλλαγής.

Ο στόχος του 1,5°C: Ένα όριο που ίσως έχει ήδη ξεπεραστεί

Η Συμφωνία του Παρισιού, που υπογράφηκε το 2015 από σχεδόν όλες τις χώρες του κόσμου, είχε ως βασικό στόχο τη διατήρηση της παγκόσμιας αύξησης της θερμοκρασίας κάτω από τους 2°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα, με ιδανικό όριο το +1,5°C. Όπως επισημαίνουν οι επιστήμονες, οποιαδήποτε υπέρβαση αυτού του ορίου θα έχει καταστροφικές συνέπειες για το παγκόσμιο οικοσύστημα, οδηγώντας σε ακραία καιρικά φαινόμενα, καταστροφικές ξηρασίες, πλημμύρες και μαζική απώλεια της βιοποικιλότητας.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ESG

Ωστόσο, τα νέα στοιχεία δείχνουν ότι το 2023 ήταν το πρώτο έτος στην ιστορία που η παγκόσμια μέση θερμοκρασία ξεπέρασε το κρίσιμο όριο των 1,5°C. Παρόλο που η Συμφωνία αναφέρεται σε διακυμάνσεις που μετρούνται σε βάθος δύο δεκαετιών, οι τάσεις δείχνουν ότι η υπέρβαση αυτή δεν είναι προσωρινή, αλλά μόνιμη. Σύμφωνα με την έρευνα του Alex Cannon, ερευνητή του Τμήματος Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής του Καναδά, υπάρχει πλέον 60% έως 80% πιθανότητα η υπερθέρμανση να έχει ήδη ξεπεράσει το όριο της Συμφωνίας.

Οι διεθνείς δεσμεύσεις αποτυγχάνουν

Παρά τις επανειλημμένες προειδοποιήσεις των επιστημόνων, η παγκόσμια δράση για το κλίμα συνεχίζει να παραπαίει. Χώρες όπως οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν αποσυρθεί προσωρινά από τη Συμφωνία υπό τη διοίκηση Τραμπ, ενώ πρόσφατες αναφορές δείχνουν ότι και άλλες χώρες, όπως η Αργεντινή και η Ινδονησία, εξετάζουν το ενδεχόμενο να ακολουθήσουν παρόμοιο δρόμο.

Η αποτυχία αυτή υπονομεύει τις ελπίδες για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, οι οποίες συνεχίζουν να αυξάνονται. Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι μόνοι τρόποι να αποτραπεί η περαιτέρω υπέρβαση του ορίου είναι η μαζική μείωση της χρήσης ορυκτών καυσίμων, η ενίσχυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και η εφαρμογή φιλόδοξων πολιτικών μείωσης των εκπομπών.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

Η προειδοποίηση των επιστημόνων για τα 2°C

Ενώ οι 1,5°C θεωρούνται το όριο για την αποφυγή σοβαρών επιπτώσεων, η υπέρβαση των 2°C θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανεξέλεγκτες συνέπειες. Σύμφωνα με τον διάσημο κλιματολόγο James Hansen, ο οποίος υπήρξε ένας από τους πρώτους που προειδοποίησαν τον κόσμο για την κλιματική αλλαγή, η υπερθέρμανση του πλανήτη προχωρά με ταχύτερους ρυθμούς από ό,τι είχαν προβλέψει τα προηγούμενα μοντέλα. Ο ίδιος υποστηρίζει ότι οι αλλαγές στη ρύπανση της ναυτιλίας, οι οποίες μείωσαν τα σωματίδια που αντανακλούσαν το ηλιακό φως, έχουν επιταχύνει τη θέρμανση της Γης.

Ο Hansen και οι συνεργάτες του εκτιμούν ότι η παγκόσμια θερμοκρασία ενδέχεται να ξεπεράσει τους 2°C μέσα στις επόμενες δύο δεκαετίες. Αυτό θα έχει δραματικές επιπτώσεις, όπως το λιώσιμο των παγετώνων, την άνοδο της στάθμης της θάλασσας και την απώλεια οικοσυστημάτων που δεν θα μπορούν να προσαρμοστούν στις ακραίες κλιματικές συνθήκες.

Ακόμα υπάρχει ελπίδα;

Παρά τις ζοφερές προβλέψεις, οι επιστήμονες επιμένουν ότι υπάρχει ακόμη χρόνος για να αναστραφεί η πορεία του πλανήτη, εφόσον ληφθούν άμεσα και τολμηρά μέτρα. Η ανανεώσιμη ενέργεια, η απορρόφηση άνθρακα από φυσικά οικοσυστήματα και η βελτίωση των τεχνολογιών μείωσης των εκπομπών μπορούν να καθυστερήσουν την περαιτέρω υπερθέρμανση και να διατηρήσουν την πιθανότητα επιστροφής σε πιο βιώσιμα επίπεδα.

Ωστόσο, όπως προειδοποιούν οι ειδικοί, κάθε χρόνος αδράνειας κάνει την αποτροπή της κλιματικής καταστροφής πιο δύσκολη. Ο Richard Allen, καθηγητής κλιματικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ, τονίζει ότι ο στόχος του 1,5°C έχει πιθανώς ήδη χαθεί, αλλά η ανθρωπότητα πρέπει να επικεντρωθεί στο να μην ξεπεράσει το ακόμα πιο επικίνδυνο όριο των 2°C.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ MANAGEMENT & LEADERSHIP

Συμπέρασμα: Ένα παράθυρο που κλείνει γρήγορα

Η κλιματική αλλαγή δεν είναι πλέον ένα σενάριο του μέλλοντος – είναι η πραγματικότητα που βιώνουμε σήμερα. Τα στοιχεία δείχνουν ότι οι δεσμεύσεις των κρατών και των οργανισμών δεν είναι αρκετές για να συγκρατήσουν την αύξηση της θερμοκρασίας εντός ασφαλών ορίων. Η ανθρωπότητα έχει μια τελευταία ευκαιρία να δράσει πριν η κατάσταση γίνει μη αναστρέψιμη. Το ερώτημα είναι: Θα κινητοποιηθούμε εγκαίρως ή θα αφήσουμε το πλοίο να σαλπάρει προς μια καταστροφική πορεία;