Οι πολίτες ανησυχούν για την κλιματική αλλαγή, αλλά δεν την θεωρούν τοπική προτεραιότητα

Παρά την παγκόσμια ανησυχία για την κλιματική αλλαγή, φαίνεται πως η προτεραιοποίηση της δράσης και των λύσεων για το πρόβλημα διαφέρει σημαντικά ανάλογα με το γεωγραφικό επίπεδο και την προσωπική αντίληψη των πολιτών. Αυτό προκύπτει από διεθνή έρευνα με τίτλο «Global Public Confidence», η οποία διεξήχθη σε 21 χώρες το 2024 από το διεθνές ερευνητικό δίκτυο IRIS, με την Focus Bari να εκπροσωπεί την Ελλάδα.

Η έρευνα δείχνει ότι το 80% των ερωτηθέντων παγκοσμίως και το 75% των Ελλήνων ανησυχεί έντονα για τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στον πλανήτη. Ωστόσο, η ανησυχία αυτή υποχωρεί σημαντικά όταν το ερώτημα μεταφέρεται σε εθνικό ή τοπικό επίπεδο. Μόνο το 44% των πολιτών διεθνώς δηλώνει σοβαρά ανήσυχο για την κλιματική απειλή στη χώρα του, ενώ σε τοπικό επίπεδο (για την περιοχή όπου ζει), το ποσοστό αυτό μειώνεται περαιτέρω στο 32% — και στην Ελλάδα πέφτει στο 29%.

Ιδιαίτερα ενδιαφέρον είναι το ότι στην Τουρκία, η ανησυχία για το φαινόμενο αγγίζει το 96%, καταγράφοντας σχεδόν καθολική συνειδητοποίηση του κινδύνου, ενώ η Αυστραλία εμφανίζεται ως η χώρα με τη χαμηλότερη ανησυχία, υιοθετώντας πιο ήπια στάση απέναντι στην κλιματική κρίση.

Οι Έλληνες περισσότερο απαισιόδοξοι

Στην Ελλάδα, οι πολίτες εμφανίζονται ακόμα πιο απαισιόδοξοι από τον παγκόσμιο μέσο όρο, με τρία στα πέντε άτομα να δηλώνουν έντονη ανησυχία. Εντυπωσιακό είναι το ποσοστό των γυναικών (70%) που εκφράζουν αυξημένα επίπεδα άγχους για το μέλλον του περιβάλλοντος.

Επιπλέον, το 62% των Ελλήνων θεωρεί την κλιματική αλλαγή τον μεγαλύτερο κίνδυνο για τις επόμενες γενιές, ενώ το 58% πιστεύει ότι έχουμε ήδη ξεπεράσει το “σημείο χωρίς επιστροφή”, τονίζοντας τη σοβαρότητα της κατάστασης. Παρόλα αυτά, η δράση και η πίεση για αλλαγή εξακολουθούν να εμφανίζουν χαμηλή προτεραιότητα στην καθημερινότητα των πολιτών.

Οι ΑΠΕ δεν θεωρούνται κορυφαία προτεραιότητα στην Ελλάδα

Παρόλο που οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας (ΑΠΕ) αναγνωρίζονται ευρέως ως θετικές λύσεις για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής, δεν κατατάσσονται στις κορυφαίες εθνικές προτεραιότητες από τους πολίτες. Στην Ελλάδα, μόνο το 36% θεωρεί την καθαρή ενέργεια ως βασική προτεραιότητα για τη χώρα, σε αντίθεση με χώρες όπως το Μεξικό και η Κένυα, όπου τα ποσοστά ξεπερνούν το 80%.

Αυτή η απόσταση μεταξύ ανησυχίας και δράσης εγείρει ερωτήματα για την πραγματική ετοιμότητα των κοινωνιών να αντιμετωπίσουν τις κλιματικές προκλήσεις. Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι η απουσία άμεσης απειλής σε τοπικό επίπεδο δημιουργεί μια ψευδή αίσθηση ασφάλειας, η οποία περιορίζει την πολιτική και ατομική κινητοποίηση.

Οι προκλήσεις της πράσινης μετάβασης

Η πράσινη μετάβαση απαιτεί όχι μόνο τεχνολογικές λύσεις, αλλά και αλλαγή νοοτροπίας. Αν και οι καταναλωτές αρχίζουν να αναζητούν πιο καθαρές και ασφαλείς επιλογές, σύμφωνα με την έρευνα η βιωσιμότητα δεν αποτελεί ακόμη κυρίαρχο κριτήριο στις αγορές και στις συνήθειες των πολιτών.

Η ανάγκη ενίσχυσης της περιβαλλοντικής εκπαίδευσης, της ενημέρωσης και των πολιτικών κινήτρων για βιώσιμη ανάπτυξη είναι περισσότερο επιτακτική από ποτέ. Το στοίχημα, τόσο για την Ελλάδα όσο και για τον υπόλοιπο κόσμο, είναι η μετάφραση της παγκόσμιας ανησυχίας σε τοπική και εθνική δράση — προτού οι συνέπειες γίνουν αμετάκλητες.