Πώς τα Πρότυπα συμβάλλουν στη μείωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων στον Τομέα των Μεταφορών

του Γιάννη Βασιάδη*

Στη σύγχρονη εποχή των συνεχών αλλαγών, η ανάπτυξη και η διατήρηση ενός ασφαλούς, αποτελεσματικού, ανθεκτικού και βιώσιμου συστήματος μεταφορών στην Ευρώπη είναι ζωτικής σημασίας για τους πολίτες, την οικονομία και το περιβάλλον. Χάρη στην ισχυρή τεχνογνωσία των ευρωπαϊκών βιομηχανικών παραγόντων, των μικρομεσαίων επιχειρήσεων και των τομεακών ομοσπονδιών στον Τομέα των Μεταφορών, οι Ευρωπαϊκοί Οργανισμοί Τυποποίησης CEN και CENELEC δραστηριοποιούνται σε όλα τα είδη μεταφορών, από τις  χερσαίες μέχρι τις αεροπορικές και από τις σιδηροδρομικές μέχρι τις θαλάσσιες μεταφορές. Η τυποποιητική αυτή εργασία τους περιλαμβάνει οριζόντια θέματα ποικίλης φύσης όπως η διαλειτουργικότητα, η χρήση συνδυασμένων μεταφορών, η μεταφορά επικίνδυνων εμπορευμάτων καθώς και τα ευφυή συστήματα μεταφορών.

Πέραν των πιο πάνω, η CEN και η CENELEC είναι επίσης πολύ δραστήριες σε ένα άλλο βασικό ζήτημα που αφορά τη βιομηχανία των Μεταφορών: τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και την κυκλικότητα των υλικών που χρησιμοποιούνται τόσο για τα οχήματα και όσο και για τις υποδομές του δικτύου μεταφορών. Η κατασκευή των οχημάτων και ο σχεδιασμός των υποδομών του δικτύου μεταφορών εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη χρήση υλικών και κατασκευαστικών στοιχείων τα οποία ενδεχομένως να έχουν σημαντικές περιβαλλοντικές επιπτώσεις, όπως για παράδειγμα ο χάλυβας, τα πλαστικά, το αλουμίνιο, οι χημικές ουσίες και τα ηλεκτρονικά κατασκευαστικά στοιχεία.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΙΑ

Κατά συνέπεια, οι υφιστάμενοι εν ισχύ κανονισμοί και πολιτικές θέτουν μια σειρά απαιτήσεων για τους κατασκευαστές οχημάτων και τους δημιουργούς των υποδομών μεταφορών ώστε να στραφούν προς μεθόδους σχεδιασμού οι οποίες να λαμβάνουν υπόψη αυτές τις επιπτώσεις καθώς και τον τρόπο μετριασμού τους σε όλο τον κύκλο ζωής τους. Για να υποστηρίξουν αυτές τις προσπάθειες και να βοηθήσουν τους κατασκευαστές και τους δημιουργούς υποδομών στον Τομέα των Μεταφορών, η CEN και η CENELEC εργάζονται σε διάφορα επίπεδα μέσα από τις δραστηριότητες τυποποίησης Τεχνικών Επιτροπών που βρίσκονται υπό την αιγίδα τους:

Κύκλος ζωής των μπαταριών:

Η Τεχνική Επιτροπή CEN/TC 301 ‘Road vehicles’ αναπτύσσει πρότυπα που μπορούν να βοηθήσουν τις βιομηχανίες αυτοκινήτων και μπαταριών αντιμετωπίζοντας κυρίως τις συνθήκες και τα πρωτόκολλα για την ασφαλή επισκευή, επαναχρησιμοποίηση ή τροποποίηση δομοστοιχείων και μπαταριών που είχαν σχεδιαστεί αρχικά για εφαρμογές ηλεκτρικών οχημάτων. Αυτή η εργασία γίνεται για την υποστήριξη του Κανονισμού (ΕΕ) 2023/1542, που αποτελεί μια σημαντική Ευρωπαϊκή νομοθεσία σχετικά με τις μπαταρίες και τα απόβλητα μπαταριών. 

Ανακύκλωση των υλικών που χρησιμοποιούνται στην κατασκευή αυτοκινήτων:

Η Τεχνική Επιτροπή CEN/TC 301 ‘Road vehicles’ αναπτύσσει μια τεχνική προδιαγραφή (TS) που καθορίζει συστάσεις για το σχεδιασμό των πλαστικών προϊόντων που χρησιμοποιούνται στα αυτοκίνητα έτσι ώστε να διευκολύνεται ο διαχωρισμός και η ανακύκλωση μετά τον τεμαχισμό τους. Αυτή η τεχνική προδιαγραφή αναπτύχθηκε για την ανακύκλωση πλαστικών και τα ανακυκλωμένα πλαστικά, προς υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής για τα Πλαστικά σε μια Κυκλική Οικονομία. Επιπλέον, η CEN/TC 366 ‘Materials obtained from End-of-Life Tyres’ έχει αναπτύξει μια ευρεία σειρά προτύπων που συμβάλλουν στην κατάλληλη επεξεργασία των διαφόρων υλικών που παράγονται από την επεξεργασία ελαστικών στο τέλος του κύκλου ζωής τους (π.χ. υπολείμματα από τον τεμαχισμό, κόκκοι, σκόνες, χάλυβες, υφάσματα).

Χρήση νέων υλικών:

Η Τεχνική Επιτροπή CEN/TC 256 ‘Railways applications’ αναπτύσσει επί του παρόντος ένα πρότυπο που ορίζει μια μεθοδολογία για την υποστήριξη της εισαγωγής νέων υλικών και διαδικασιών για να ικανοποιούνται οι ελάχιστες απαιτήσεις για τις αμαξοστοιχίες και τον εξοπλισμό τους. Η χρήση νέων υλικών είναι ο δρόμος για την κατασκευή εξαρτημάτων με μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και μειωμένο βάρος, επιτρέποντας ταυτόχρονα την επιλογή υλικών με λιγότερες περιβαλλοντικές επιπτώσεις στον κύκλο ζωής τους.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΑΕΙΦΟΡΙΑ

Επισκευή υλικοτεχνικού εξοπλισμού μεταφορών:

Η Τεχνική Επιτροπή CEN/TC 261 ‘Packaging’ έχει αναπτύξει ένα εξειδικευμένο πρότυπο για την επισκευή επίπεδων ξύλινων παλετών που καθορίζει τα ελάχιστα κριτήρια επισκευής που πρέπει να χρησιμοποιούνται, επιτρέποντας έτσι τη μείωση των απορριμμάτων.

 Περιβαλλοντικές εκτιμήσεις σχετικά με το σχεδιασμό του εξοπλισμού και εξαρτημάτων υγραερίου:

Η CEN/TC 286 ‘Liquefied petroleum gas equipment and accessories’ επί του παρόντος αναθεωρεί μια τεχνική προδιαγραφή η οποία παρέχει πληροφορίες για τις περιβαλλοντικές πτυχές όλων των φάσεων του κύκλου ζωής του σχεδιασμού του εξοπλισμού και εξαρτημάτων LPG, της κατασκευής, της λειτουργίας και της απόρριψης, συμπεριλαμβανομένων συστάσεων για την κλιματική αλλαγή.

 Βιωσιμότητα της κατασκευής υποδομών μεταφορών:

Οι Τεχνικές Επιτροπές CEN/TC 227 ‘Road materials’ και CEN/TC 104 ‘Concrete and related products’ έχουν συνεργαστεί στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των υλικών που συνήθως χρησιμοποιούνται στην κατασκευή υποδομών μεταφορών.

 Ηλεκτρονικά απόβλητα:

Η Τεχνική Επιτροπή CENELEC/TC 111X ‘Environment’ αναπτύσσει πρότυπα και τεχνικές προδιαγραφές σχετικά με τις απαιτήσεις συλλογής, υλικοτεχνικής υποστήριξης και επεξεργασίας των αποβλήτων Ηλεκτρικού και Ηλεκτρονικού Εξοπλισμού (WEEE). Καθώς τα οχήματα και οι υποδομές μεταφορών βασίζονται σε μεγάλο βαθμό σε ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό, το έργο της CENELEC/TC 111X είναι εξίσου μείζονος σημασίας και για τη βιομηχανία μεταφορών.

Σε αυτούς τους πολλαπλούς και μη εξαντλητικούς τομείς τυποποιητικής εργασίας, η CEN και η CENELEC επιδεικνύουν μια καθοριστική συνεισφορά με την ανάπτυξη κατάλληλων προτύπων για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις και την κυκλικότητα των υλικών που χρησιμοποιούνται για τα οχήματα και τις υποδομές μεταφορών. Η δέσμευση αυτή, επιτρέπει στη βιομηχανία μεταφορών να υπερβεί την κλασική αντιμετώπιση των οχημάτων μόνο ως προς τις ρυπογόνες εκπομπές τους, και να εξελιχθεί προς μια ολιστική περιβαλλοντική προσέγγιση των προϊόντων της.

Για περισσότερες πληροφορίες οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να αποταθούν στο Κέντρο Εξυπηρέτησης και Πληροφόρησης του Κυπριακού Οργανισμού Τυποποίησης (CYS) στην ηλεκτρονική διεύθυνση c.service@cys.org.cy .

* Ο Γιάννης Βασιάδης είναι Μηχανολόγος Μηχανικός και εργάζεται ως Λειτουργός Τυποποίησης στον Κυπριακό Οργανισμό Τυποποίησης (CYS)