Η δύναμη της θέλησης και πώς θα την αναπτύξετε

Η δύναμη της θέλησης ορίζεται από τους ψυχολόγους ως η ικανότητα του ατόμου να αποφεύγει βραχυπρόθεσμους πειρασμούς και να παρακάμπτει ανεπιθύμητες σκέψεις, συναισθήματα ή παρορμήσεις διατηρώντας τη στοχοπροσήλωσή του. Κάποιοι άνθρωποι φαίνεται να έχουν ανεξάντλητα αποθέματα θέλησης σε σχέση με τους άλλους. Είναι πιο εύκολο να ελέγχουν τα συναισθήματά τους, να αποφεύγουν την αναβλητικότητα και να επιμένουν στους στόχους τους, χωρίς να υποπίπτουν ποτέ στον πειρασμό της παραίτησης. 

Μέχρι πρόσφατα, η επικρατούσα ψυχολογική θεωρία πρότεινε ότι η δύναμη της θέλησης έμοιαζε με ένα είδος μπαταρίας, που η ενέργειά της φθίνει αν δεν επαναφορτιστεί. Υπό το βάρος μίας συναισθηματικής πίεσης η μπαταρία εξαντλείται σημαντικά, καθιστώντας σχεδόν αδύνατη τη διατήρηση της συγκέντρωσης στον στόχο.

Το 2010, ωστόσο, η ψυχολόγος Veronika Job δημοσίευσε μια μελέτη που αμφισβήτησε τα θεμέλια αυτής της θεωρίας που σχετίζεται με τη φροϋδικη θεωρία της εξάντλησης του Εγώ, με κάποια ενδιαφέροντα στοιχεία που αποδεικνύουν ότι η συναισθηματική κόπωση εξαρτάται κυρίως από τις υποκείμενες πεποιθήσεις των ανθρώπων. Συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα ευρήματα της μελέτης η πεποίθηση που έχει κάποιος σχετικά με τη δύναμη της θέλησης λειτουργεί ως αυτοεκπληρούμενη προφητεία. Αν κάποιος πιστεύει ότι η δύναμη της θέλησής του εξαντλείται εύκολα, τότε η ικανότητά του να αντιστέκεται στον πειρασμό και την απόσπαση της προσοχής φθίνει γρήγορα, αν όμως πίστευε ότι η νοητική αντοχή αυτοτροφοδοτείται, τότε αυτό ακριβώς θα συμβεί.

Το συμπέρασμα της Job είναι πολύ σημαντικό γιατί συνεπάγεται ότι η δύναμη της θέλησης δεν είναι ένα χαρακτηριστικό προσωπικότητας που θα μας συνοδεύει για πάντα, αλλά μία ιδιότητα η οποία μπορεί να αναπτυχθεί με τις κατάλληλες στρατηγικές. 

Αυτές οι επτά στρατηγικές βασίζονται στην επιστήμη της συμπεριφοράς και συνηγορούν στην ανάπτυξη της δύναμης της θέλησης.

1. Έχετε ως πυξίδα τις αξίες σας: Ρωτήστε τον εαυτό σας γιατί αυτός ο στόχος έχει σημασία για εσάς. Οι άνθρωποι που καθοδηγούνται από τις αξίες τους επιτυγχάνουν καλύτερα τους στόχους τους. Επίσης, δεν εξαντλούν τη δύναμη της θέλησης, επειδή την αντιλαμβάνονται ως έναν απεριόριστο πόρο. Ανακαλύψτε τι σας κάνει να νιώθετε καλά και επιλέξτε στόχους που συνάδουν με αυτές τις αξίες.

2. Διαμορφώστε τους στόχους και τη ζωή σας με θετικούς όρους: Επικεντρωθείτε σε αυτά που θέλετε να πετύχετε, όχι σε αυτά που θέλετε να διακόψετε ή να αποφύγετε. Αντί να προγραμματίσετε να μην τρώτε γλυκό τις εργάσιμες ημέρες, δεσμευτείτε να τρώτε φρούτα και λαχανικά κάθε μέρα. Η διαρκής πάλη με την καταπίεση της επιθυμίας απαιτεί πολλή ενέργεια, ενώ αν ξεκινήσετε κατακτώντας μικρούς στόχους αυτοελέγχου σιγά σιγά η επιθυμία για κάτι που δεν σας κάνει καλό θα ατονεί.

3. Αλλάξτε το περιβάλλον σας για να το κάνετε πιο εύκολο: Οι έρευνες δείχνουν ότι οι άνθρωποι με υψηλή δύναμη θέλησης είναι εξαιρετικά αποτελεσματικοί στο να οργανώνουν το περιβάλλον τους, ώστε να αποφεύγουν τους πειρασμούς. Έτσι, αν ο στόχος σας είναι να εξοικονομήσετε χρήματα, βγάλτε τις πιστωτικές κάρτες από το πορτοφόλι σας. Και αν σκοπεύετε να τρώτε υγιεινά, γεμίστε το γραφείο σας με υγιεινά σνακ όπως ξηροί καρποί και αποξηραμένα φρούτα.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ SOFT SKILLS

4. Προετοιμαστείτε για τα εμπόδια: Αποκτήστε τη συνήθεια να προβλέπετε πιθανά εμπόδια προετοιμάζοντας λύσεις γι αυτά. Μη σταματάτε το συλλογισμό σας στο «αν» και αφήνεστε να σας παρασύρει το συναίσθημα. Δώστε την κατάλληλη απάντηση «τότε θα κάνω…» ακόμα κι αν δεν αποτελεί την ιδανική κατάληξη. Τα σενάρια αν-τότε έχει αποδειχθεί ότι βελτιώνουν τον αυτοέλεγχο και την επίτευξη των στόχων.

5. Χρησιμοποιήστε μια σταδιακή προσέγγιση του στόχου: Όταν ξεκινάτε έναν νέο στόχο, ξεκινήστε από μικρά βήματα και βασιστείτε στις πρώτες επιτυχίες για να συνεχίσετε. 

6. Οπτικοποιήστε τις ανταμοιβές: Φανταστείτε την αίσθηση των ενδορφινών που κυκλοφορούν στο σώμα σας μετά την κατάκτηση του στόχου, τη χαρά όταν καταφέρατε να φτάσετε εκεί που θέλετε. Δώστε προσοχή σε όλες τις αισθήσεις σας: την όσφρηση, την όραση, την ακοή, την αφή και τη γεύση. Η οπτικοποίηση των ανταμοιβών βελτιώνει τις πιθανότητές σας να εμπλακείτε στη δραστηριότητα που τις επιφέρει και αυξάνει τη δύναμη της θέλησης.

7. Να είστε ευγενικοί με τον εαυτό σας, ακόμη και κατά τη διάρκεια των αποτυχιών: Οι περισσότεροι άνθρωποι πιστεύουν ότι ο τρόπος για να αυξήσουν τη δύναμη της θέλησης είναι να πιέσουν ακόμα πιο πολύ τον εαυτό τους για να φτάσουν στην αυτοπειθαρχία . Όμως ισχύει ακριβώς το αντίθετο, οι άνθρωποι που κατηγορούν σκληρά τον εαυτό τους ακόμη και αν υποκύψουν σε έναν μικρό πειρασμό, βλέπουν τη δύναμη της θέλησης να φθίνει μακροπρόθεσμα και ή να εγκαταλείπουν τον στόχο τους ή ακόμα κι αν τον πετύχουν να λαμβάνουν μειωμένη ευχαρίστηση.