Τι είναι το «Φαινόμενο του Φωτοστέφανου» και γιατί αποτελεί παγίδα για τις προσλήψεις

Το «Φαινόμενο του Φωτοστέφανου» είναι ένα φαινόμενο που συχνά επηρεάζει τις διαδικασίες πρόσληψης, οδηγώντας εργοδότες σε λανθασμένες εκτιμήσεις για την καταλληλότητα ενός υποψηφίου. Αυτό το γνωστικό σφάλμα εμφανίζεται όταν ένα θετικό χαρακτηριστικό, όπως η επικοινωνιακή ικανότητα ή ένα εντυπωσιακό βιογραφικό, υπερκαλύπτει άλλους κρίσιμους παράγοντες που καθορίζουν την επιτυχία σε έναν ρόλο.

Οι κίνδυνοι του «Φαινομένου του Φωτοστέφανου»

Στις συνεντεύξεις, εργοδότες συχνά εντυπωσιάζονται από υποψηφίους που διαθέτουν «κυρίαρχες δεξιότητες» ή έχουν αποφοιτήσει από φημισμένα πανεπιστήμια και εργάστηκαν σε κορυφαίες εταιρείες. Αυτή η προσέγγιση, ωστόσο, μπορεί να οδηγήσει στην πρόσληψη ατόμων που δεν είναι κατάλληλα για τον συγκεκριμένο ρόλο. Όπως εξηγεί η οργανωτική ψυχολόγος και CEO της Informed Decisions, Shiran Danoch, η υπερβολική έμφαση σε τέτοια χαρακτηριστικά συχνά αποπροσανατολίζει τους εργοδότες.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι υποψήφιοι που είναι εξαιρετικοί επικοινωνητές. Ενώ η επικοινωνιακή ικανότητα είναι σημαντική, δεν είναι πάντα αρκετή για να εξασφαλίσει την επιτυχία. Αντίθετα, υποψήφιοι με λιγότερο εντυπωσιακά προσόντα ή εμπειρία μπορεί να διαθέτουν τις δεξιότητες που πραγματικά απαιτούνται.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ (HR)

Υποτίμηση δεξιοτήτων και προκαταλήψεις

Το «Φαινόμενο του Φωτοστέφανου» συχνά συνοδεύεται από προκαταλήψεις, όπως η σύνδεση συγκεκριμένων εκπαιδευτικών ιδρυμάτων ή εταιρειών με την επιτυχία. Ο Alan Price, επικεφαλής του τμήματος προσλήψεων στην Deel, επισημαίνει ότι οι εργοδότες συχνά επιλέγουν υποψηφίους από γνωστές εταιρείες όπως το Facebook ή το Google, υποθέτοντας ότι η εμπειρία τους εγγυάται υψηλή απόδοση. Παρόλα αυτά, η πραγματικότητα συχνά αποδεικνύεται διαφορετική, καθώς τα άτομα αυτά δεν είναι πάντα οι πιο αποδοτικοί εργαζόμενοι.

Ταυτόχρονα, οι προκαταλήψεις μπορεί να λειτουργούν αρνητικά για υποψηφίους από λιγότερο γνωστά υπόβαθρα, οδηγώντας τους εργοδότες να αγνοούν εξαιρετικά ταλέντα. Αυτή η άνιση μεταχείριση υπονομεύει τη διαδικασία προσλήψεων και μειώνει την πιθανότητα εύρεσης του καλύτερου υποψηφίου.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑ, ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ

Βελτίωση της διαδικασίας προσλήψεων

Για να αντιμετωπίσουν το «Φαινόμενο του Φωτοστέφανου», πολλές εταιρείες αρχίζουν να επικεντρώνονται περισσότερο στις δεξιότητες και τη συμπεριφορά των υποψηφίων παρά στο υπόβαθρό τους. Ο Price αναφέρει ότι η Deel έχει προσαρμόσει τη διαδικασία πρόσληψής της, δίνοντας έμφαση σε πρακτικές αξιολογήσεις που αναδεικνύουν την ικανότητα και το κίνητρο των υποψηφίων.

Παρόμοιες πρακτικές περιλαμβάνουν την κατάργηση απαραίτητων πτυχίων για ορισμένους ρόλους και την εστίαση σε συγκεκριμένες δεξιότητες, όπως η ομαδικότητα, η διαχείριση χρόνου και η προσαρμοστικότητα. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο καθηγητής David Deming από το Harvard, ακόμα και αν καταργηθούν τυπικές απαιτήσεις, πολλές φορές οι προκαταλήψεις παραμένουν.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ

Ο ρόλος της τεχνολογίας

Η τεχνολογία μπορεί επίσης να συμβάλει στην εξάλειψη αυτών των προκαταλήψεων. Πλατφόρμες τεχνητής νοημοσύνης, όπως η Informed Decisions, αξιολογούν υποψήφιους με αντικειμενικά κριτήρια, μειώνοντας τις επιρροές του «Φαινομένου του Φωτοστέφανου». Σύμφωνα με τη Danoch, τέτοιες πλατφόρμες όχι μόνο βελτιώνουν την ακρίβεια των προσλήψεων, αλλά ενισχύουν και τη δικαιοσύνη στη διαδικασία.

Το «Φαινόμενο του Φωτοστέφανου» αποτελεί μια συνηθισμένη παγίδα στις προσλήψεις, υπονομεύοντας τη δυνατότητα των εταιρειών να επιλέξουν τον καταλληλότερο υποψήφιο. Για να επιτευχθεί μια πραγματικά αποτελεσματική διαδικασία προσλήψεων, οι εργοδότες πρέπει να επανεξετάσουν τις πρακτικές τους, δίνοντας έμφαση σε ουσιαστικά κριτήρια αξιολόγησης.

Η ανάπτυξη μιας πιο αντικειμενικής προσέγγισης δεν θα ωφελήσει μόνο τους εργοδότες, αλλά θα προσφέρει και στους εργαζόμενους την ευκαιρία να αναδεικνύονται για τις πραγματικές τους δυνατότητες, ανεξάρτητα από το υπόβαθρό τους.