Bloomberg: Κατακλυσμός Τουριστών σε όλο τον Πλανήτη

Το 1953, οι ορειβάτες Tenzing Norgay και Edmund Hillary ήταν οι πρώτοι που κατάφεραν να ανέβουν στο Έβερεστ, την υψηλότερη κορυφή στον κόσμο. Τελευταία, το Έβερεστ έχει γίνει τόσο δημοφιλές που οι φωτογραφίες που αναρτώνται απεικονίζουν ολόκληρες ουρές ορειβατών που περιμένουν να φτάσουν στην ίδια κορυφή. Στο ίδιο σπάνιο σημείο που κάποτε είχαν πατήσει μόνο οι Norgay και Hillary, σήμερα οι ορειβάτες πεθαίνουν εξαιτίας του συνωστισμού.

Μια λιγότερο δραματική εκδοχή αυτής της σκηνής εκτυλίσσεται σε ολόκληρο τον κόσμο –είτε για καλό είτε για κακό. Ο αριθμός των διεθνών αφίξεων τουριστών αυξάνεται λίγο-πολύ με εκθετικό ρυθμό από τα μέσα του 20ου αιώνα και ανήλθε σε περίπου 1,4 δισεκατομμύρια το 2018. Η Ευρώπη απορρόφησε το μεγαλύτερο μερίδιο, αλλά η περιοχή Ασίας-Ειρηνικού αναπτύσσεται γρήγορα:

Η άνοδος αυτή οφείλεται σε πολλαπλούς παράγοντες. Ο πιο προφανής είναι ότι τα διαθέσιμα εισοδήματα έχουν αυξηθεί σε όλο τον κόσμο, με τα κέρδη της Κίνας να είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακά τα τελευταία χρόνια. Οι άνθρωποι ζουν περισσότερο και έχουν λιγότερα παιδιά, γεγονός που τους δίνει το χρόνο και την ελευθερία να ταξιδεύουν περισσότερο. Περιοχές που κάποτε ήταν μη προσβάσιμες, τώρα είναι προσιτές καθώς ο κόσμος έχει γίνει γενικά πιο ειρηνικός και ανοιχτός από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου.

Η τεχνολογία διαδραμάτισε επίσης βασικό ρόλο. Τα αεροπορικά ταξίδια είναι φθηνά και απανταχού παρόντα. Τα εισιτήρια, τα ξενοδοχεία, οι εκδρομές και οι τοπικές μεταφορές μπορούν πλέον να επιλεγούν διαδικτυακά. Το ίντερνετ έχει δώσει επίσης στις μάζες πληροφορίες για τους τουριστικούς προορισμούς του κόσμου, από τα ιαματικά λουτρά της Ιαπωνίας έως τους αμπελώνες της Καλιφόρνιας και τους παγετώνες της Ισλανδίας. Πλέον οι Χάρτες Google το έχουν κάνει πολύ πιο εύκολο να βρίσκει κανείς το δρόμο του σε μια παράξενη χώρα, οι μεταφραστικές εφαρμογές έχουν κάνει την επικοινωνία σε ξένες γλώσσες λιγότερο τρομακτική, η Uber προσφέρει εύκολη μεταφορά σε πολλές διεθνείς πόλεις και η Airbnb έχει επεκτείνει το εύρος των διαθέσιμων καταλυμάτων.

Ο τουρισμός είναι μια μεγάλη επιχείρηση για τις χώρες που καταφέρνουν να προσελκύουν ορδές επισκεπτών. Οι άμεσες εισπράξεις από τον τουρισμό ανήλθαν συνολικά σε 1,6 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2017, ή στο 2% της παγκόσμιας οικονομίας:

Τα ταξίδια είναι μία μεγάλη, ακμάζουσα επιχείρηση

Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ταξιδιών και Τουρισμού εκτιμά ότι το μέγεθος της οικονομικής δραστηριότητας που αποδίδεται στον τομέα είναι πολύ μεγαλύτερο, φθάνοντας τα 8,8 τρισεκατομμύρια δολάρια το 2018 και στηρίζει το 10% όλων των θέσεων εργασίας στον πλανήτη.

Αλλά ο τουρισμός έχει και μια άλλη όψη. Όπως δείχνει το παράδειγμα του Έβερεστ, το ταξίδι στους πιο δημοφιλείς προορισμούς υπόκειται σε αυτό που οι οικονομολόγοι ονομάζουν εξωτερικότητες - όταν πηγαίνετε σε ένα γνωστό μέρος, η παρουσία σας κάνει την εμπειρία λίγο λιγότερο βολική και άνετη για όλους τους άλλους. Πολλαπλασιάστε αυτό το αποτέλεσμα επί εκατομμύρια και οι τουρίστες του κόσμου επιδεινώνουν ο ένας τη θέση του άλλου συνεχώς. Αισθάνθηκα ακριβώς αυτό όταν επισκέφτηκα πρόσφατα το Golden Gai, μια περιοχή με μπαρ που κάποτε ήταν ένα από τα κρυμμένα διαμάντια του Τόκιο και πλέον βρίθει από τουρίστες της Δύσης και της Κίνας.

ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑ-ΤΟΥΡΙΣΜΟ-ΤΡΟΦΙΜΑ

Για τις πόλεις, η εμπειρία μπορεί να είναι ακόμα πιο οδυνηρή. Παρά το γεγονός ότι τα τουριστικά δολάρια εισρέουν στα ταμεία των τοπικών επιχειρήσεων, οι ορδές ταξιδιωτών πιέζουν υποδομές που δεν φτιάχτηκαν για να υποδεχθούν τόσο κόσμο. Εάν μια πόλη προσπαθήσει να φιλοξενήσει τις εισροές κατασκευάζοντας πολλές νέες υποδομές, αυτοί οι δρόμοι και τα τρένα θα μένουν κενά τη μη τουριστική περίοδο ή όταν η πόλη σταματήσει να είναι πόλος έλξης. Οι ταξιδιώτες μπορούν να φιλοξενηθούν μέσω της Airbnb, αλλά αυτό ανεβάζει τα ενοίκια για τους ντόπιους. Λογιστικά, είναι απλά αναποτελεσματικό για κάθε τοποθεσία στον κόσμο να είναι πάντοτε έτοιμη να στεγάσει, να ταΐσει και να μεταφέρει πολλούς περισσότερους ανθρώπους από όσους πραγματικά ζουν εκεί.

Αυτά τα προβλήματα θα επιδεινωθούν, καθώς περισσότερες χώρες της Ασίας, της Αφρικής και αλλού θα ενταχθούν στις τάξεις των ανεπτυγμένων χωρών. Οι νέες μεσαίες τάξεις της Ινδίας, του Μπαγκλαντές και της Ινδονησίας θα διεκδικήσουν την ευκαιρία να δουν τις Ελβετικές Άλπεις, τα κανάλια της Βενετίας και τα φώτα της Times Square.

Δυστυχώς, θα υπάρξει ένα σημείο όπου ο υπερ-τουρισμός θα κάνει τα ταξίδια τόσο λογιστικά άβολα και πολύ λιγότερο ευχάριστα για όλους. Το πρόβλημα μπορεί να βελτιωθεί με την εξάπλωση των τουριστών σε προορισμούς με λιγότερο συνωστισμό, όπως προσπαθεί να κάνει η Ιαπωνία. Ορισμένοι προορισμοί, όπως το Άμστερνταμ, περιορίζουν τη διαφήμιση και την αυτοπροβολή. Αλλά τελικά δεν θα υπάρχει άλλη επιλογή από το να επιβληθούν χρεώσεις στους τουρίστες.

Κάποια μέρη το δοκιμάζουν ήδη. Η Βενετία σύντομα θα αρχίσει να χρεώνει τους επισκέπτες που έρχονται στην πόλη για ημερήσιες εκδρομές. Η Νέα Ζηλανδία εισήγαγε ένα τουριστικό φόρο. Διάφορες άλλες ευρωπαϊκές χώρες και πόλεις έχουν εφαρμόσει ή σκοπεύουν να εφαρμόσουν φόρους στα ξενοδοχεία και σε άλλα μέρη διαμονής. Πρόκειται για μια απλή εφαρμογή της τιμολόγησης της συμφόρησης, δηλαδή της λύσης που προτείνουν τα οικονομικά εγχειρίδια για τον υπερπληθυσμό.

Η αναπόφευκτη άνοδος της τιμολόγησης της συμφόρησης θα είναι κακά νέα για την αναδυόμενη παγκόσμια μεσαία τάξη. Θα σημαίνει ότι το όνειρο της φθηνής περιήγησης στον πλανήτη δεν θα γίνει για όλους αληθινό –τουλάχιστον στην περίπτωση που θέλετε να πάτε σε δημοφιλή μέρη. Ταξίδια σε κορυφαίους προορισμούς όπως η Βενετία θα γίνουν τελικά αγαθά πολυτελείας για τους πλούσιους. Θα υπάρχουν περισσότεροι τουρίστες από ό, τι την εποχή πριν από τα αεροπορικά ταξίδια και το διαδίκτυο, αλλά ο τουρισμός δεν μπορέσει ποτέ να γίνει μια πολυτέλεια της μεσαίας τάξης όπως το ψωμί σε φέτες ή τα αυτοκίνητα.

Ο κόσμος είναι μεγάλος αλλά όχι αρκετά μεγάλος για να γίνει η προσωπική παιδική χαρά του καθενός.