Η Ευρωπαϊκή Χώρα που έχει Εξαφανίσει τη Γραφειοκρατία και πώς τα κατάφερε

Μόνο τρία πράγματα δεν μπορείς να κάνεις με ηλεκτρονικό τρόπο

Ο μόλις τριών ημερών Όσκαρ Λουντ κοιμάται ήσυχα κι ωραία στην κούνια του, σκεπασμένος με την πολύχρωμη κουβέρτα του, δίπλα στη μητέρα του, σε δωμάτιο μαιευτηρίου στο Τάλιν, την πρωτεύουσα της Εσθονίας. Στο ίδιο δωμάτιο, ο πατέρας του ανοίγει το λάπτοπ του και εγγράφει τον νεογέννητο γιο του στα κρατικά μητρώα. Βάζει την ταυτότητά του, καταχωρίζει το αγοράκι και τέλος. Ούτε χαρτιά, ούτε πιστοποιητικά, ούτε ληξιαρχεία, ούτε γνήσια υπογραφής, ούτε πηγαινέλα στα γραφεία, ούτε ουρές, ούτε τίποτα. Ο μικρός Όσκαρ είναι ήδη εγγεγραμμένος Εσθονός πολίτης.

Η μικρή χώρα του 1,3 εκατ. πολιτών βαδίζει ολοταχώς στην κατεύθυνση της πλήρως ηλεκτρονικής διακυβέρνησής της, με στόχο να μειώσει τη γραφειοκρατία- αυτόν τον έχει ήδη πετύχει πανηγυρικά- να ενισχύσει τη διαφάνεια και να ενισχύσει την οικονομική ανάπτυξη. Την ώρα που πολλές χώρες κάνουν μικρά βήματα προς την online διεκπεραίωση των συναλλαγών με τον πολίτη, το «πείραμα» της Εσθονίας αποκαλύπτει πώς μπορεί να είναι η αλληλεπίδραση με το κράτος για τις μελλοντικές γενιές. Και πολλοί λένε χαρακτηριστικά πως η Εσθονία είναι στην πραγματικότητα e-σθονία.

Χρειάζεσαι μία συνταγή; Είναι online. Χρειάζεσαι κάποιον στη δημοτική αρχή; Δεν υπάρχουν ουρές- ούτε καν στα περιβόητα, σε άλλες χώρες, τμήματα δίκυκλων και οχημάτων. Η Εσθονία έχει δημιουργήσει μία πλατφόρμα που υποστηρίζει την ηλεκτρονική αναγνώριση και την ψηφιακή υπογραφή, επιτρέποντας έτσι και ενθαρρύνοντας την επικοινωνία χωρίς τους τόνους χαρτιού, που απαιτούνται σε άλλες χώρες, τόσο στον ιδιωτικό όσο και στον δημόσιο τομέα.

Υπάρχουν βέβαια ακόμα μερικά πράγματα που δεν μπορείς να κάνεις ηλεκτρονικά στην Εσθονία: να παντρευτείς, να πάρεις διαζύγιο και να μεταβιβάσεις περιουσία. Κι αυτό όχι επειδή δεν γίνεται, αλλά επειδή η κυβέρνηση κρίνει πως σε μερικά σημαντικά γεγονότα θα πρέπει κανείς να συμμετέχει με φυσική παρουσία.

Τη φετινή Άνοιξη, η εσθονική κυβέρνηση έχει στόχο να προχωρήσει ακόμα περισσότερο. Εάν, για παράδειγμα, ο μικρός Όσκαρ γεννιόταν μερικούς μήνες μετά, η εγγραφή του στα μητρώα του κράτους θα γινόταν αυτόματα, και οι γονείς του θα λάμβαναν απλώς ένα e-mail που θα καλωσόριζε τον γιο τους στο εσθονικό έθνος.

Η πλατφόρμα στηρίζεται σε λογισμικό που ονομάζεται X-Road, ένα αποκεντρωμένο σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών που συνδέει μεταξύ τους βάσεις δεδομένων. Η εξερχόμενη πληροφορία φέρει ψηφιακή υπογραφή και κρυπτογραφείται, η εισερχόμενη επικυρώνεται και καταγράφεται. Η κυβέρνηση διαθέτει και «plan B» αποκατάστασης των ψηφιακών υπηρεσιών σε περίπτωση επίθεσης ή κυβερνοεπίθεσης. Πρόκειται για «πρεσβείες» πληροφοριών σε χώρες όπως το Λουξεμβούργο, server δηλαδή που θεωρούνται εσθονικό έδαφος και μπορούν να δώσουν στην κυβέρνηση τη δυνατότητα να στηρίξει το ψηφιακό της οικοδόμημα και αλλού, εάν χρειαστεί.

Λαμβάνοντας υπόψη όλα τα παραπάνω, είναι προφανές πως η ζωή των πολιτών γίνεται απλούστερη όταν δεν χρειάζεται να εμπλακούν στον κυκεώνα εγγράφων, υπογραφών, επικυρώσεων, σφραγίδων, διάφορων παράβολων και λοιπών «παρακλαδιών» της γραφειοκρατίας ων ουκ έστι αριθμός. Ταυτόχρονα όμως υπάρχουν και οικονομικά οφέλη.

ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΖΩΤΙΚΗΣ ΣΗΜΑΣΙΑΣ ΓΙΑ ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΩΝ LEAN SIX SIGMA - 100% ΕΠΙΧΟΡΗΓΗΜΕΝΟ

Και η κυβέρνηση φιλοδοξεί να αυξήσει ακόμα περισσότερο αυτό το ποσοστό, με το πρόγραμμα «e-residency», που επιτρέπει σε επιχειρηματίες από όλο τον κόσμο να ανοίξουν επιχείρηση στην Εσθονία ή να εγγράψουν την επιχείρησή τους στα μητρώα της, αποκτώντας πρόσβαση στο αυτοματοποιημένο και μη γραφειοκρατικό σύστημά της αλλά στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Περισσότεροι από 51.000 άνθρωποι από 167 χώρες είχαν υποβάλει αίτηση έως τον περασμένο Δεκέμβριο, με κόστος 100 ευρώ ο καθένας.

Δεν πρόκειται πάντως για ένα αποτέλεσμα που ήρθε εύκολα. Όταν η Εσθονία κήρυξε την ανεξαρτησία της το 1991, η οικονομία ήταν τόσο πίσω που η χώρα χρειάστηκε να τη χτίσει από την αρχή. Η ηγεσία της αναζήτησε έναν κλάδο, έναν τομέα, στον οποίο η χώρα να μπορούσε να γίνει ανταγωνιστική, με δεδομένο πως ούτε βιομηχανία υπήρχε, ούτε φυσικοί πόροι. Αποφάσισε έτσι πως αυτός είναι η τεχνολογία των πληροφοριών και το ίντερνετ, ένας χώρος που ήταν τότε τόσο καινούριος όσο και το νεοσύστατο κράτος (το οποίο γεννήθηκε μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης).

Το 2002 η εθνική ταυτότητα έγινε ψηφιακή και όλες οι συναλλαγές με την εφορία γίνονταν online. Το 2003 η κυβέρνηση άρχισε να λειτουργεί χωρίς έντυπα. Οι Εσθονοί ψηφίζουν ηλεκτρονικά από το 2005.

Όταν η χώρα χρειάστηκε να αντικαταστήσει το σύστημα τηλεφωνίας, που μετρούσε από τη δεκαετία του ’30, η Φινλανδία πρόσφερε δωρεάν το αναλογικό σύστημα της δεκαετίας του ’70. Όμως ο πρώην πρόεδρος Toomas Hendrik Ilves υποστήριξε πως η κυβέρνηση πρέπει να απορρίψει την προσφορά και να επενδύσει στην ψηφιακή τεχνολογία. «Ο μόνος τρόπος να τα καταφέρουμε ήταν να στραφούμε στην ψηφιακή τεχνολογία» τόνισε από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ και το Hoover Institution. «Εκεί είχαμε μία ευκαιρία να είμαστε ανταγωνιστικοί».

Ο Αντρέις Λουντ, πατέρας του μικρού Όσκαρ, συμφωνεί. Η ψηφιακή διακυβέρνηση, λέει, κάνει τη ζωή τόσο ευκολότερη που αξίζει κάθε πιθανό κίνδυνο ασφαλείας. Ούτως ή άλλως, προσωπικά στοιχεία μπορούν να υποκλαπούν και από συστήματα που βασίζονται σε χάρτινα έγγραφα και φακέλους. «Εάν κάποιος πραγματικά θέλει τα στοιχεία μου, θα τα βρει ούτως ή άλλως» λέει, επικαλούμενος ανάλογα παραδείγματα από πολύ προστατευμένα συστήματα.

Η διαδικασία είναι απλή, λένε όσοι την έκαναν ήδη, και κοστίζει όσο τα 100 ευρώ της αίτησης. Η αστυνομία της Εσθονίας διεξάγει έλεγχο για τον ενδιαφερόμενο και στη συνέχεια, σε 4-6 εβδομάδες, του δίνει την ψηφιακή του ταυτότητα, είτε στο Τάλιν είτε στέλνοντάς τη σε κάποια εσθονική πρεσβεία στον κόσμο. Μετά, η έναρξη της επιχείρησης παίρνει περίπου 20 λεπτά. «Στο Βερολίνο θα χρειάζονταν μήνες, και δεν πιάνω καν το θέμα των πληρωμών που πρέπει να γίνουν εκ των προτέρων ή τα τέλη συμμετοχής σε επιμελητήρια, ενώσεις κτλ. Αυτό που μου αρέσει περισσότερο στην εσθονική λύση είναι πως η κεντρική ιδέα είναι ότι η κυβέρνηση είναι υπηρεσία. Αυτό είναι κάτι που δεν υπάρχει καν ως αντίληψη στη Γερμανία» εξηγεί.

Διαβάστε Ακόμα

Σεμινάριο: Corporate Administration Forms and Procedures

Ειδήσεις: Παγκόσμια Ημέρα για την Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία 28 Απριλίου 2019

Ειδήσεις: 4 πράγματα που, ίσως, δεν γνωρίζετε για τον Ιησού Χριστό

Ειδήσεις: Ρομπότ με Νοημοσύνη από 15χρονο Έλληνα με...500 Ευρώ!

Άρθρο: Αποτελεσματική Ηγεσία, μέσα από τη Ζωή του Ιησού Χριστού

Άρθρο: 10 πρακτικές για να μείνεις συγκεντρωμένος στο στόχο σου