Η Υπερβολική Χρήση Τεχνολογίας και οι Επιπτώσεις στους Ανηλίκους: Μια Επικίνδυνη Σχέση
05 Ιανουαρίου 2025
Η τεχνολογία αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας, όμως η υπερβολική χρήση της από ανηλίκους μπορεί να κρύβει σοβαρούς κινδύνους για την ψυχική και κοινωνική τους ανάπτυξη. Σύμφωνα με ειδικούς, η επίδραση της τεχνολογίας στους νέους δεν περιορίζεται μόνο στις ευκολίες που προσφέρει, αλλά περιλαμβάνει και προβλήματα όπως εθισμός, μοναξιά και διαταραχές στην επικοινωνία.
Οι Προκλήσεις της Ψηφιακής Εποχής
Η καθημερινότητα πολλών εφήβων είναι γεμάτη από ώρες μπροστά σε οθόνες, είτε πρόκειται για παιχνίδια, μέσα κοινωνικής δικτύωσης, είτε για επικοινωνία μέσω εφαρμογών. Η συνεχής αυτή ενασχόληση προκαλεί αύξηση της ντοπαμίνης, μιας ορμόνης που συνδέεται με την ευχαρίστηση, φτάνοντας σε επίπεδα αντίστοιχα εθιστικών ουσιών. Ωστόσο, οι ψυχολογικές συνέπειες είναι ανησυχητικές, καθώς οι ανήλικοι εμφανίζουν συχνά άγχος, κατάθλιψη, και αισθήματα μοναξιάς.
Ο καθηγητής Ιωάννης Πήτας, του Τμήματος Πληροφορικής του ΑΠΘ, επισημαίνει ότι τα ερεθίσματα της τεχνολογίας είναι συνεχώς παρόντα, οδηγώντας σε εθισμούς όπως διαδικτυακό τζόγο, πορνογραφία, και υπερβολική χρήση μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Οι σχεδιαστές αυτών των πλατφορμών εφαρμόζουν μεθόδους «mind engineering» για να διατηρούν την προσοχή των χρηστών, γεγονός που ενισχύει την εξάρτηση.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΨΗΦΙΑΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ
Οι Κοινωνικές και Συναισθηματικές Επιπτώσεις
Η επίδραση της τεχνολογίας δεν περιορίζεται μόνο σε ατομικό επίπεδο. Οι έφηβοι, λόγω της υπερβολικής χρήσης, συχνά χάνουν τις λεκτικές και μη λεκτικές δεξιότητες επικοινωνίας. Χρησιμοποιούν συντομεύσεις και εικονίδια στις συνομιλίες τους, γεγονός που υποβαθμίζει την ικανότητά τους να εκφράζονται με ακρίβεια και σαφήνεια. Παράλληλα, η ανάγκη τους για αποδοχή και προβολή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης οδηγεί σε υπερπροβολή της προσωπικής τους ζωής, αυξάνοντας το άγχος και την αίσθηση ανικανοποίητου.
Το σύνδρομο της Γενικευμένης Διαδικτυακής Συναισθηματικής και Γνωστικής Διαταραχής (GOLAC), όπως το περιγράφει ο κ. Πήτας, περιλαμβάνει διαταραχές όπως εθισμό, κατάθλιψη, βίαιες τάσεις, και στροφή σε εικονικές κοινότητες. Ο φόβος του αγνώστου και η συνεχής βομβαρδιστική ροή πληροφοριών από το διαδίκτυο είναι τα βασικά αίτια που οδηγούν σε αυτά τα φαινόμενα.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑ ΚΑΙ ΥΓΕΙΑ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ
Αντιμετώπιση και Πρόληψη
Η πρόληψη και η εκπαίδευση είναι τα πρώτα βήματα για την αντιμετώπιση του προβλήματος. Οι γονείς πρέπει να επιβλέπουν τη χρήση της τεχνολογίας από τα παιδιά τους, ενώ οι έφηβοι χρειάζονται καθοδήγηση για να κατανοήσουν τους κινδύνους της ανεξέλεγκτης χρήσης. Παράλληλα, μέτρα όπως η προσωρινή αποχή από τη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, γνωστή και ως «νηστεία ντοπαμίνης», μπορούν να βοηθήσουν στην αποκατάσταση της ισορροπίας στο σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου.
Ωστόσο, ο καθηγητής Πήτας υποστηρίζει ότι η πλήρης απαγόρευση δεν είναι λύση. Χρειάζεται προορατική νομοθεσία που να προστατεύει τους ανηλίκους, θέτοντας όρια στη χρήση τεχνολογίας. Για παράδειγμα, οι πλατφόρμες θα μπορούσαν να επιβάλουν περιορισμούς στον χρόνο που περνούν οι χρήστες καθημερινά.
ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΟΛΑ ΤΑ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΕΡΓΕΙΑ, ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΑΙ ESG
Το Μέλλον της Ψηφιακής Ζωής
Η τεχνολογία είναι ένα εργαλείο που μπορεί να χρησιμοποιηθεί τόσο για καλό όσο και για κακό. Η ισορροπία μεταξύ της επωφελούς και της επιβλαβούς χρήσης της είναι το κλειδί για μια υγιή ανάπτυξη των νέων. Η σωστή εκπαίδευση, η ενίσχυση των κοινωνικών δεσμών, και η επιβολή αυστηρότερων κανονισμών μπορούν να αποτελέσουν τη βάση για μια πιο ασφαλή ψηφιακή εποχή.